آموزش شیردهی به نوزاد و پوزیشن های رایج + نکات مهم برای آسودگی خیال شما
شیردادن به بچه ممکن است فرایندی طبیعی به نظر برسد؛ اما این بدان معنا نیست که به‌طور خودکار و بدون چالش اتفاق می‌افتد. اوایل شیردهی می‌تواند سخت باشد، به‌ویژه اگر اولین بار است که به نوزاد خود شیر می‌دهید. علاوه بر این، هر کودک شرایط خاص خود را دارد، ممکن است روش موثر برای یک نوزاد، برای نوزاد دیگر کارساز نباشد. در فرایند شیردهی، مهم است به خاطر داشته باشید شما و نوزاد، هردو در حال یادگیری هستید و به مرور زمان، قلق‌های مختلفی را یاد می‌گیرید. در این مقاله کیکابو، نحوه شیردهی به نوزاد را بررسی می‌کنیم و با تصویر توضیح می‌دهیم نحوه شیردهی صحیح چگونه است. پس اگر به دنبال آموزش شیردهی به نوزاد هستید، تا پایان مطلب همراه ما باشید.
راهنمای قدم به قدم شیردهی به نوزاد
بهتر است در بیمارستان و در اولین فرصت، شیردهی را امتحان کنید تا یک پرستار یا مشاور شیردهی کنارتان حضور داشته باشد. اگرچه نوزاد به‌صورت غریزی توانایی مکیدن دارد، اما ممکن است قرار دادن صحیح لب‌های نوزاد و نوک سینه در دهان او نیاز به تمرین و آزمون و خطا داشته باشد. برای مثال، شاید نوک سینه از دهان نوزاد سر بخورد یا گرفتن صحیح سینه برای نوزاد دشوار باشد. برای شروع شیردهی به بچه:
- مطمئن شوید که در وضعیت راحتی نشسته‌اید و به خوبی حمایت شده‌اید.
- نوزاد را نزدیک خود و رو‌به‌روی سینه‌تان نگه دارید.
- نوزاد را به پهلو قرار دهید، به‌طوری که بینی او مقابل نوک سینه باشد.
- سینه‌ی خود را از زیر حمایت کنید.
- انگشتان خود را در فاصله‌ای مناسب از آرئول (هاله‌ی اطراف نوک سینه) قرار دهید تا نوزاد بتواند مقدار زیادی از بافت سینه را، حدود سه سانت، در دهان بگیرد.
- با نوک سینه، لب‌های نوزاد را لمس کنید تا او را به باز کردن دهان خود تشویق کنید.
- مطمئن شوید که دهان نوزاد کاملاً باز است (مانند خمیازه زدن). سپس، نوزاد را سریع و با چانه‌ی جلو آمده به سینه نزدیک کنید.
- نوزاد را طوری به سینه متصل کنید که لب پایینی او پایین‌تر از آرئول قرار بگیرد (کمی متمایل به پایین و خارج از مرکز).
- سینه را همچنان حمایت کنید تا نوزاد شروع به مکیدن و بلعیدن در یک الگوی عمیق و منظم کند.
- اگر هنگام بلعیدن نوزاد احساس درد داشتید، نوزاد را از سینه جدا کنید و دوباره سینه را در دهان او قرار دهید.
- برای جدا کردن نوزاد از سینه، یک انگشت تمیز را بین لثه‌های او قرار دهید تا مکش را قطع کنید.
نحوه‌ی نگه داشتن نوزاد هنگام شیردهی؛ پوزیشن‌های رایج
روش‌های مختلفی برای شیردهی وجود دارد، اما بهترین روش، روشی است که هم برای شما و هم برای نوزادتان راحت باشد. در ادامه، سه روش ساده برای در آغوش گرفتن نوزاد هنگام شیردهی را توضیح داده‌ایم:
- حالت گهواره‌ای: نوزاد را به‌صورت طولی روی شکم خود قرار دهید، به‌طوری که یک دست شما سر نوزاد و دست دیگر باسن او را حمایت کند.
- حالت فوتبالی: نوزاد را در کنار خود، به پشت و در راستای بدنتان قرار دهید. او را روی بازوی خود نگه دارید و سرش را به سمت سینه‌ی خود هدایت کنید. اگر زایمان سزارین داشته‌اید، این حالت ممکن است برای شما راحت‌تر باشد.
- حالت خوابیده: روی تخت به پهلوی راست خود دراز بکشید و نوزاد را روی پهلوی چپش قرار دهید. با دست آزاد خود، دهان نوزاد را به سمت نوک سینه‌ی نزدیک به تخت هدایت کنید و با دست دیگر او را در آغوش بگیرید.توجه: دهان نوزاد باید هم‌سطح یا کمی پایین‌تر از نوک سینه‌ی شما باشد.
برای راحت‌تر نگه داشتن نوزاد، می‌توانید از بالش شیردهی، پتوهای تاخورده یا حوله‌های نرم برای ایجاد حمایت بیشتر استفاده کنید.
چطور کمک کنیم نوزاد بهتر سینه را بگیرد؟
هر مشاور شیردهی به شما خواهد گفت قطعا به شما خواهد گفت که گرفتن صحیح سینه مهم‌ترین بخش شیردهی است. در ادامه چهار مرحله که کمک می‌کند مطمئن شوید نوزاد سینه‌ی شما را به خوبی گرفته بررسی می‌کنیم:
- نوزاد را به پهلو قرار دهید، به‌طوری که کاملاً رو‌به‌روی شما باشد و شکمش با شکم شما در تماس باشد. در صورت نیاز، از یک بالش برای حمایت بیشتر نوزاد استفاده کنید، اما خودتان به سمت او خم نشوید.
- انگشت شست و سایر انگشتان خود را اطراف آرئول (هاله‌ی اطراف نوک سینه) قرار دهید.
- سر نوزاد را کمی به عقب متمایل کنید و با نوک سینه‌ی خود، لب‌های او را قلقلک دهید تا دهانش را کاملاً باز کند.
- نوزاد را به گونه‌ای راهنمایی کنید که ابتدا فک پایین خود را پایین‌تر از نوک سینه قرار دهد و سینه را به‌درستی در دهان بگیرد.
- سپس، سر نوزاد را کمی به جلو متمایل کنید تا فک بالا به‌طور عمیق روی سینه قرار بگیرد.
- اطمینان حاصل کنید که نوزاد نه‌تنها نوک سینه، بلکه حداقل سه سانتی متر از آرئول را نیز در دهان گرفته است.
آیا نوزاد شیر کافی دریافت می‌کند؟
یکی از نگرانی‌های رایج مادران شیرده، این است که نوزادشان به اندازه‌ی کافی شیر می‌خورد یا نه؛ زیرا برخلاف شیشه شیر، نمی‌توان مقدار آن را اندازه گرفت.
- اگر صدای بلعیدن نوزاد را می‌شنوید و حرکت گلوی او را هنگام قورت دادن می‌بینید، یعنی در حال شیر خوردن است.
- اگر روزانه حداقل هشت پوشک با ادرار و مدفوع زرد و نرم پر می‌کند، یعنی به‌خوبی تغذیه شده است.
اما در صورت مشاهده‌ی علائم زیر، با پزشک اطفال تماس بگیرید:
- نوزاد پس از ۱۰ دقیقه یا کمتر، شیر خوردن را متوقف می‌کند.
- نوزاد بیش از حد بی‌قرار یا بی‌حال است.
- پوست نوزاد زرد شده است.
- مدفوع نوزاد سفت و تیره‌رنگ است.
چگونه احتقان پستان را در دوران شیردهی کاهش دهیم
حتی اگر مرتباً به نوزاد شیر بدهید، ممکن است سینه‌های شما همچنان دچار احتقان (engorgement) شوند. سینه‌های بیش از حد سفت و متورم، گرفتن سینه را برای نوزاد دشوار می‌کنند. در اینجا چند روش برای کاهش این احساس دردناک و کمک به جریان یافتن شیر را توضیح می‌دهیم که به شما کمک می‌کنند:
- سینه‌هایتان را سرد نگه دارید: استفاده از کمپرس یخ یا کیسه‌ی نخودفرنگی یخ‌زده روی سینه‌ها یکی از راه‌های کاهش درد است. یک روش مؤثر دیگر؟ برگ کلم! یک عدد کلم سبز بزرگ را در یخچال یا فریزر نگه دارید. هر زمان که احساس درد کردید، یک برگ جدا کنید، داخل سوتین خود قرار دهید، و تمام! یک کمپرس خنک و متناسب با سینه‌ی شما.
- دوش آب گرم بگیرید: گرما به جریان یافتن شیر کمک می‌کند. ممکن است مقداری از شیر شما در هنگام دوش گرفتن خارج شود؛ اما اگر به‌طور مرتب شیردهی می‌کنید، این شیر جایگزین خواهد شد.
- با کمک شیردوش، شیر بدوشید: دوشیدن شیر (به‌صورت دستی یا با استفاده از شیردوش) می‌تواند باعث نرم‌تر شدن سینه‌ها شود و کمک کند نوزاد راحت‌تر سینه را بگیرد.
- دراز بکشید: خوابیدن روی شکم می‌تواند فشار ناشی از جاذبه را کاهش دهد و در برخی افراد، به تسکین درد کمک کند.
در فرایند شیردهی به نوزاد، به چه تجهیزاتی نیاز دارید؟
اگر قصد شیردهی دارید، بهتر است این وسایل را در لیست سیسمونی خود قرار دهید چون شیردهی را راحت‌تر می‌کنند و در نتیجه، احتمال ادامه‌ی شیردهی برای مدت طولانی‌تر را افزایش می‌دهند.
- چند سوتین شیردهی که از سینه حمایت کنند: مدل‌هایی را انتخاب کنید که فنر (سیم زیر سینه) نداشته باشند، زیرا فنر می‌تواند به مجاری شیر فشار وارد کند و تولید شیر را مختل کند.
- پماد لانولین مخصوص مادران شیرده. این پماد به تسکین درد و ترک‌خوردگی نوک سینه کمک می‌کند. کره نارگیل نیز ممکن است گزینه‌ی خوبی باشد.
- بالش شیردهی: این بالش‌ها به شکل C یا U هستند که به حفظ وضعیت صحیح بدن و کاهش فشار به کمر شما کمک می‌کنند و قرار دادن نوزاد در موقعیت مناسب برای شیردهی را آسان‌تر می‌کنند.
- پدهای شیردهی: استفاده از این پدهای جاذب در داخل سوتین به جلوگیری از نشت شیر روی لباس‌ها کمک می‌کند و در نتیجه میزان لباس‌هایی که نیاز به شست‌وشو دارند را کاهش می‌دهد.
- شیردوش دستی یا برقی: انواع مختلفی از شیردوش‌های دستی تا برقی وجود دارند. این دستگاه‌ها به کاهش احتقان سینه کمک می‌کنند و حتی این امکان را فراهم می‌کنند که مقداری شیر ذخیره کنید تا در غیاب شما، شخص دیگری بتواند نوزاد را تغذیه کند.
چه زمانی باید نگران شوید؟
سینه‌های شما پیش از این هرگز تحت فشار دهان یک نوزاد گرسنه قرار نگرفته‌اند، بنابراین برای بسیاری از مادران، شیردهی در ابتدا همراه با درد است. اما اگر دچار ترک‌خوردگی، خونریزی نوک سینه یا درد مداوم هستید، این نشانه‌ای است که به کمک نیاز دارید. احتمالاً نوزاد به درستی سینه را نگرفته است.
یک مشاور شیردهی می‌تواند به شما کمک کند که با تنظیم موقعیت نوزاد و انجام تمرینات مناسب، مشکل گرفتن سینه را برطرف کنید. همچنین، او می‌تواند توصیه‌هایی برای بهبود زخم‌های نوک سینه ارائه دهد.
گاهی اوقات، درد در هنگام شیردهی ناشی از عفونتی به نام ماستیت (Mastitis) است. این عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری وارد سینه شده و در یکی از مجاری شیر تکثیر می‌شود. اگر دچار ماستیت شده باشید، ناحیه‌ی عفونی داغ و قرمز می‌شود و علاوه بر آن، علائمی شبیه به آنفولانزا را تجربه خواهید کرد.
درمان ماستیت شامل ادامه‌ی شیردهی، مصرف آنتی‌بیوتیک‌های ایمن و استفاده از کمپرس گرم است که به بهبود عفونت کمک می‌کند.
