نگهداری از بند ناف نوزاد؛ روش شستشو و تمیز کردن آن
بند ناف نوزاد، پلی حیاتی بین او و مادرش در دوران بارداری است، اما پس از تولد، مراقبت از بند ناف نوزاد اهمیت زیادی دارد تا از عفونت و مشکلات احتمالی جلوگیری شود. والدین باید بدانند که چگونه این ناحیه حساس را تمیز و خشک نگه دارند تا فرآیند طبیعی افتادن بند ناف بدون دردسر طی شود. در این مقاله، روش‌های صحیح مراقبت از بند ناف نوزاد، زمان طبیعی افتادن آن و علائمی که نیاز به توجه پزشکی دارند را بررسی می‌کنیم. همچنین بررسی می‌کنیم چطور باید بند ناف را تمیز کنید پس تا ادامهی مطلب همراه ما در کیکابو باشید.
مراقبت از بند ناف نوزاد
پس از تولد نوزاد، بند ناف با یک گیره بسته شده و سپس بریده می‌شود. بخشی از آن که همچنان به نوزاد متصل است؛ ساقه‌ی بند ناف نام دارد و همان بخشی است که باید از آن مراقبت و آن را خشک کنید. معمولاً گیره‌ای نیز روی این بخش باقی می‌ماند که ماما این گیره را یا در بیمارستان، پیش از ترخیص شما و نوزادتان، برمی‌دارد.
در روزهای نخست پس از تولد، ساقه‌ی بند ناف به‌تدریج تیره شده، خشک می‌شود و سرانجام می‌افتد و جای خود را به ناف نوزاد می‌دهد. این فرآیند معمولاً بین یک تا دو هفته به طول می‌انجامد.
در این مدت، ممکن است متوجه ترشحاتی در اطراف ناف نوزادتان شوید. این ترشحات می‌توانند شفاف، چسبناک یا متمایل به قهوه‌ای باشند و احتمال دارد روی پوشک یا لباس نوزاد اثر بگذارند. گاهی نیز بوی خفیفی دارند. این وضعیت کاملاً طبیعی است و بخشی از روند بهبود زخم به شمار می‌رود. نکاتی که در زیر لیست کرده‌ایم، مواردی هستند که باید برای مراقبت از بند ناف نوزاد به آن‌ها توجه داشته باشید:
- بند ناف را خشک نگه دارید. برای کمک به خشک شدن پایه‌ی بند ناف، آن را در معرض هوا قرار دهید.
- قسمت جلویی پوشک نوزاد را تا بزنید تا روی بند ناف را نپوشاند، یا با قیچی قسمت کوچکی از پوشک را ببرید و لبه‌ی آن را با نوار چسب ببندید.
- از الکل برای تمیز کردن بند ناف استفاده نکنید. مگر اینکه پزشک شما این کار را توصیه کند.
- ممکن است مقداری مایع شفاف یا خون‌آبه اطراف بند ناف مشاهده کنید. اگر این اتفاق افتاد، با یک گوش‌پاک‌کن مرطوب آن را تمیز کنید.
- برای دسترسی به همه‌ی ترشحات، ممکن است نیاز باشد بند ناف را کمی خم کنید.
- بعد از تمیز کردن، با یک پارچه‌ی تمیز، محل را خشک کرده و در معرض هوا قرار دهید.
- مدفوعی که روی بند ناف ریخته است، تمیز کنید. این کار به جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.
- با یک پارچه‌ی تمیز، ناحیه را خشک کنید و بند ناف را در معرض هوا قرار دهید.
- برای حمام از یک اسفنج یا پارچه‌ی مرطوب با آب گرم استفاده کنید و کودک را در آب فرو نبرید. این روش کمک می‌کند که بند ناف خشک بماند، در حالی که یک حمام معمولی ممکن است آن را مرطوب کند.
- در صورت تمایل، مقداری شوینده‌ی مخصوص نوزاد روی اسفنج یا پارچه حمام بریزید. سپس با یک اسفنج یا پارچه‌ی مرطوب دیگر، نواحی شسته‌شده را آبکشی کنید. در پایان، با یک حوله‌ی خشک، بدن نوزاد را به‌آرامی خشک کنید.
- اجازه دهید بند ناف خودش بیفتد. هرگز آن را نکَنید، حتی اگر فقط با یک نخ آویزان باشد. بند ناف نباید قبل از آماده شدن، به‌زور جدا شود.
- اگر بند ناف خیس شد، با یک پارچه‌ی تمیز مخصوص نوزاد، به‌آرامی آن را خشک کنید. می‌توانید از گوش‌پاک‌کن هم استفاده کنید، اما با ملایمت و بدون فشار یا ساییدن بیش از حد.
- از لباس‌های نخی و تمیز برای نوزاد استفاده کنید.
- لباس‌های سبک را می‌توان روی بند ناف کشید، اما از لباس‌های خیلی تنگ یا پارچه‌های غیرقابل‌تنفس خودداری کنید.
آماده‌سازی برای تمیز کردن بند ناف نوزاد
قبل از شروع شستشو و تمیز کردن بند ناف نوزاد، همه‌ی وسایل موردنیاز را آماده کنید. وسایلی که نیاز خواهید داشت، شامل موارد زیر می‌شوند:
- یک حوله‌ی جاذب بزرگ برای خواباندن نوزاد روی پا
- اسفنج‌های نرم یا پارچه‌ی لطیف
- گوش‌پاک‌کن
- یک کاسه آب گرم
- صابون یا شوینده‌ی مخصوص نوزاد
- لباس تمیز و پوشک نو در دسترس باشد
دست ها را بشویید
قبل از دست زدن به بند ناف نوزاد، دستان خود را بشویید. شستن دست‌ها، از انتقال باکتری‌ها و ایجاد عفونت جلوگیری می‌کند.
بند ناف را بررسی کنید
قبل از تمیز کردن، علائم عفونت را بررسی کنید و اگر علائم زیر را مشاهده کردید، بهتر است با پزشک نوزادتان صحبت کنید:
- بوی نامطبوع از بند ناف
- ترشح یا وجود چرک اطراف بند ناف
- قرمزی، حساسیت یا تورم پوست اطراف بند ناف
- خونریزی مداوم
- تب
- بی‌حالی شدید
- مشکلات تغذیه‌ای یا تحریک‌پذیری بیش از حد نوزاد
بند ناف را تمیز کنید
بند ناف باید تا زمان افتادن، تمیز و خشک نگه داشته شود. در گذشته، از الکل برای تمیز کردن بند ناف استفاده می‌شد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که اگر بند ناف به‌طور طبیعی خشک شود، زودتر می‌افتد، بنابراین الکل دیگر توصیه نمی‌شود. برای تمیز کردن بند ناف، مراحل زیر را انجام دهید:
- یک گوش‌پاک‌کن را در آب گرم فرو ببرید.
- نوک گوش‌پاک‌کن را فشار دهید تا آب اضافی خارج شود.
- به‌آرامی اطراف پایه‌ی بند ناف و پوست اطراف آن را تمیز کنید.
- با یک پارچه‌ی تمیز و جاذب، بند ناف را کاملاً خشک کنید.
اگر ادرار یا مدفوع به بند ناف رسید، نگران نباشید. فقط با گوش‌پاک‌کن آغشته به آب گرم و صابون، آن را تمیز کنید و سپس با یک پارچه‌ی تمیز، کاملاً خشک کنید.
بند ناف را خشک کنید
برای خشک کردن بند ناف، یک پارچه‌ی خشک و تمیز را به‌آرامی روی بند ناف قرار دهید یا با یک تکه کاغذ، آن را باد بزنید تا خشک شود. پس از پوشک کردن نوزاد، بند ناف را نپوشانید. به جای آن، جلوی پوشک را تا بزنید یا از پوشک‌هایی با جای مخصوص بند ناف استفاده کنید. همچنین از لوسیون، پودر یا روغن روی بند ناف یا اطراف آن استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث عفونت شوند.
چقدر طول می‌کشد تا بند ناف نوزاد بیفتد؟
باقی‌مانده‌ی بند ناف معمولاً بین ۱ تا ۳ هفته پس از تولد می‌افتد. اگر بعد از سه هفته هنوز نیفتاده است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در این مدت، علائم عفونت را بررسی کنید و در صورت مشاهده‌ی چرک، خونریزی، تورم یا تغییر رنگ، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. هنگامی که ناف به‌طور کامل بهبود پیدا کند، بند ناف به‌صورت طبیعی و بدون درد می‌افتد. برخی از والدین آن را به‌عنوان یادگاری از ارتباط نوزاد با مادر نگه می‌دارند. پس از افتادن بند ناف، مدت زیادی طول نمی‌کشد که ناف نوزاد ظاهر طبیعی خود را پیدا کند. ممکن است مقداری خون یا پوسته باقی بماند، زیرا بند ناف مانند یک زخم در حال بهبود است اما هرگز ناف یا باقی‌مانده‌ی بند ناف نوزاد را نکنید، زیرا این کار ممکن است باعث عفونت یا تحریک پوست شود.
