نوزاد 11 ماهه؛ مراحل رشد و تغییرات مهم یازده ماهگی کودک
تولد اولین سالگی نوزاد شما به زودی فرا می‌رسد و احتمالاً طیف وسیعی از احساسات را تجربه می‌کنید. همراه با تمام این احساسات، احتمالاً متوجه شده‌اید که نوزادتان این روزها بیشتر شبیه یک کودک نوپا است تا یک نوزاد. از ایستادن و تلاش برای راه رفتن گرفته تا شاید حتی گفتن اولین کلمات، رسیدن به ۱۱ ماهگی می‌تواند به همراه خود مراحل مهم و هیجان‌انگیزی به زندگی‌تان بیاورد.
آگاهی داشتن از مراحل رشد نوزاد 11 ماهه به شما کمک می‌کند پیشرفت‌های کودک را راحت‌تر پیگیری کنید و درک بهتری از آن داشته باشید. اگر کنجکاو هستید که بدانید در 11 ماهگی نوزاد چه انتظاراتی می‌توانید داشته باشید، در این مقاله همراه ما باشید؛ قرار است به بررسی مراحل مهم رشد و تغذیه، خواب، نکات ایمنی و موارد دیگر بپردازیم.
به طور خلاصه، در این سن با پیشرفت‌های زیر رو به رو خواهید بود:
رشد و توسعه: نوزادان در این سن نه تنها مهارت‌های حرکتی مهم مانند ایستادن و راه رفتن‌شان توسعه می‌یابد، بلکه در برقراری ارتباط نیز پیشرفت می‌کنند. یاد می‌گیرند یکی دو کلمه را به زبان بیاورند و با دست به اشیاء اشاره کنند. همچنین مهارت گرفتن اجسام با دو انگشت تقویت می‌شود و می‌توانند اشیا را پرتاب کنند.
خواب: نوزاد شما به حدود ۱۴ ساعت خواب نیاز دارد که حدود ۱۱ ساعت آن در شب اتفاق می‌افتد. سه ساعت باقی‌مانده معمولاً بین دو چرت تقسیم می‌شود، اما ممکن است برخی از آنها فقط یک چرت در طول روز داشته باشند.
غذا: نوزادان در این سن شروع به کاهش مصرف شیر خشک یا شیر مادر کرده و به جای آن بیشتر به غذاهای جامد علاقه نشان می‌دهند. در نتیجه، بیشتر نوزادان در این سن سه وعده غذا در روز و احتمالاً یک میان‌وعده می‌خورند.
مراحل رشد فیزیکی نوزاد ۱۱ ماهه
در این سن، نوزاد 11 ماهه شما با پیشرفت قابل توجهی در مهارت‌های حرکتی نوزاد روبرو می‌شود. او ممکن است بتواند با کمک گرفتن از مبلمان یا دیگر اشیا، به صورت مستقل بایستد. برخی نوزادان حتی ممکن است اولین قدم‌های خود را بدون کمک بردارند. راه رفتن نوزاد با تکیه بر مبلمان، یا به اصطلاح "کرویزینگ"، یکی از نشانه‌های برجسته این مرحله از رشد است. بهبود هماهنگی حرکتی نیز در این سن مشاهده می‌شود؛ حرکات نوزاد شما بیشتر تحت کنترل قرار می‌گیرند و از نظر دقت نیز افزایش می‌یابند.
علاوه بر این، مهارت‌های حرکتی ظریف نوزاد هم در حال بهبود هستند. یکی از مهم‌ترین تحولات، تسلط نوزاد بر گرفتن اشیا کوچک با استفاده از انگشتان (گرفتن پینسر) است. کودک نوپا اکنون می‌تواند اسباب‌بازی‌ها یا غذاهای کوچک را به راحتی با دستان خود بگیرد و هماهنگی دست و چشم او بهبود یافته است. از طرفی، بازی‌هایی مثل چیدن بلوک‌ها یا استفاده از قاشق و چنگال نیز نشانه‌هایی از این پیشرفت هستند.
بر اساس تحقیقات، 75٪ از نوزادان در این سن قادر به ایستادن با حمایت هستند و حدود 50٪ آنها شروع به قدم برداشتن می‌کنند. پس اگر کودکتان هنوز به صورت مستقل نمی‌ایستد یا اولین قدم‌های خود را برنداشته، نگران نباشید چون هر کودک سرعت منحصربه‌فردی برای پیشرفت دارد.
مراحل رشد شناختی نوزاد ۱۱ ماهه
در 11 ماهگی، توانایی‌های حل مسئله به‌طور چشمگیری پیشرفت می‌کنند. نوزاد شما اکنون می‌تواند رابطه علت و معلول را به خوبی درک کند. به‌عنوان مثال، اگر دکمه‌ای را فشار دهد و صدایی بشنود، سریعاً این ارتباط را متوجه می‌شود و سعی می‌کند تا با فشار دادن دوباره آن، نتیجه مشابهی به دست آورد. کنجکاوی نوزادان در این مرحله بیشتر می‌شود و آنها تلاش می‌کنند تا از روش‌های مختلف، به چگونگی کار کردن اشیا پی ببرند؛ مثل باز و بسته کردن درها یا فشردن کلیدها.
همچنین در این سن، کودک نوپا شروع به شناخت چهره‌ها و اشیای آشنا می‌کند. این شناخت حتی در غیاب این افراد یا اشیا ادامه دارد که نشانه‌ای از پیشرفت حافظه اوست. علاوه بر این، نوزاد شما توجه بیشتری به اسباب‌بازی‌ها و اشیایی که با آنها بازی می‌کند، نشان می‌دهد و ممکن است زمان بیشتری را صرف بررسی جزئیات آنها کند. افزایش زمان توجه نوزاد به یک شیء یا فعالیت، از دیگر نشانه‌های مهم رشد شناختی او است.
ایجاد محیطی با اسباب‌بازی‌های تعاملی که چالش‌های فکری ایجاد کنند، مانند بازی‌های فشاری یا ترکیبی، می‌تواند به تقویت مهارت‌های شناختی او کمک کند.
یکی از دیگر مراحل رشد این سن، پیشرفت مهارت‌های گفتاری است. اگرچه هنوز گفتار کامل شکل نگرفته، اما ممکن است کلماتی مانند "مامان" یا "بابا" را با وضوح بیشتری بگوید. نوزاد همچنین قادر است به درخواست‌های ساده مانند "بیا اینجا" یا "اسباب‌بازی را بده" پاسخ دهد. این رشد زبانی یکی از هیجان‌انگیزترین جنبه‌های مراحل رشد نوزاد 11 ماهه است، زیرا نشان‌دهنده ورود به دنیای ارتباطات زبانی است.
به غیر از مهارت‌های زبان، آنها همچنین از حرکات اشاره و غیرکلامی برای برقراری ارتباط استفاده می‌کند. ممکن است شما متوجه شوید که او به‌طور طبیعی شروع به اشاره کردن به اشیا، افراد، یا حیوانات می‌کند. به عنوان مثال، او ممکن است هنگام خداحافظی دست تکان دهد یا به یک شیء که می‌خواهد، اشاره کند. این نوع ارتباط نشان‌دهنده درک عمیق‌تر از محیط اطراف و توانایی برقراری ارتباط با آن است. علاوه بر این، او قادر است معانی کلمات و دستورات ساده را به‌خوبی بفهمد.
صحبت کردن و خواندن کتاب‌های داستان کوتاه برای کودک می‌تواند به رشد مهارت‌های زبانی و ارتباطی او کمک کند. بازی‌هایی مثل دالی موشه نیز تعامل اجتماعی را تقویت می‌کنند.
رفتارهای جدید دیگری که در ۱۱ ماهگی آنها مشاهده می‌کنید، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- پرتاب اشیا
- چند ثانیه ایستادن بدون حمایت
- پیدا کردن اسباب‌بازی‌ها وقتی زیر یک فنجان پنهان می‌شوند
- صدا درآوردن هنگام شنیدن آهنگ
- جنب‌وجوش و تکان خوردن (رقصیدن) با موسیقی
پیشرفت مهارت های اجتماعی و شروع اضطراب جدایی
در 11 ماهگی، وابستگی عاطفی نوزاد به والدین و مراقبان به اوج می‌رسد. این وابستگی باعث می‌شود که او وقتی از والدین خود جدا می‌شود، دچار اضطراب جدایی شود. در این مرحله، کودک به‌طور ویژه‌ای به افرادی که با آنها آشناست، وابسته می‌شود و حضور آنها برایش اطمینان‌بخش است. از سوی دیگر، او ممکن است هنگام روبه‌رو شدن با غریبه‌ها یا افراد جدید، خجالتی یا نگران به نظر برسد.
در این سن، تقلید نیز شروع می‌شود و کودک نوپا شروع به تقلید از رفتارهای بزرگسالان اطراف خود می‌کند. او ممکن است حرکات ساده‌ای مثل کف زدن، یا حتی تقلید از حالات چهره والدین را انجام دهد. این حرکت به نوزاد کمک می‌کند تا نحوه رفتارهای اجتماعی را یاد بگیرد و به تدریج احساسات خود را بروز دهد. علاوه بر این، برخی کودکان در این سن نشان دادن حس همدلی را آغاز می‌کنند، مثلاً با در آغوش گرفتن عروسک یا دلداری دادن به دیگران.
ایجاد محیطی که نوزاد در آن بتواند با دیگر کودکان تعامل داشته باشد، مانند جمع‌های خانوادگی یا کلاس‌های بازی، می‌تواند به تقویت مهارت‌های اجتماعی و عاطفی او کمک کند.
پیشرفت‌های تغذیه‌ای نوزاد ۱۱ ماهه
تا این زمان، احتمالاً نوزاد شما سه وعده غذا در روز می‌خورد و همچنان از شیر مادر یا شیر خشک نیز تغذیه می‌کند. همچنین، در خوردن غذاهای جامد استقلال بیشتری پیدا کرده است. کودک 11 ماهه بهتر می‌تواند غذاها را با دست بردارد و حتی تلاش کند از قاشق و لیوان کمکی استفاده کند.
با این حال، همچنان باید مراقب نوع غذاهایی که به نوزاد می‌دهید باشید. نه تنها باید از دادن عسل و شیر گاو در این ماه خودداری کنید، بلکه باید از خطر خفگی نیز مراقبت کنید. هرگز به نوزادان تکه‌های گرد غذا ندهید زیرا ممکن است در گلویشان گیر کند. نوزادان ممکن است هنگام حرکت و خوردن همزمان دچار خفگی شوند؛ بنابراین در زمان غذا خوردن نظارت کامل داشته باشید. همچنین بهتر است از دادن آبمیوه به نوزاد خودداری کنید. در واقع، آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند که نوزادان زیر ۱۲ ماه به طور منظم آبمیوه دریافت نکنند. بعد از اولین سالگرد تولد، نوزادان می‌توانند مقدار محدودی آبمیوه در روز داشته باشند.
در این سن، اجازه دهید خود نوزاد میزان غذای مصرفی‌اش را تعیین کند. همچنین باید به ارائه تنوع غذایی ادامه دهید؛ حتی غذاهایی که نوزاد علاقه‌ای به آنها نشان نمی‌دهد.
اگرچه نباید نوزاد را مجبور به خوردن چیزی کنید، اما ممکن است چندین بار تلاش لازم باشد تا نوزاد متوجه شود آیا غذایی را دوست دارد یا نه. حالت‌های صورت عجیب و درهم هنگام امتحان کردن غذاهای جدید را به معنی دوست نداشتن غذا تلقی نکنید. این صورت‌ها، در زمانی که غذاهای جدید را معرفی می‌کنید عادی هستند و معنای دوست نداشتن طعم غذا را ندارند؛ فقط به معنای تعجب از مزه‌های جدید هستند.
مراحل خواب نوزاد ۱۱ ماهه
در این سن، نوزاد شما شب‌ها به‌طور کامل می‌خوابد و ممکن است شروع به گذر از دو چرت روزانه به یک چرت کند. این تغییر ممکن است برای شما چالش‌برانگیز باشد، به‌ویژه اگر از آن دو چرت برای استراحت خود یا انجام کارها استفاده می‌کردید. برخی نوزادان ممکن است حتی شروع به مقاومت در برابر چرت‌های روزانه کنند. اما مهم است که برنامه خواب نوزاد خود را ثابت نگه دارید. آنها همچنان به حدود ۱۴ ساعت خواب در این سن نیاز دارند که بخشی از آن در طول روز اتفاق می‌افتد. احتمال دارد که نوزاد شما در این سن دچار یک پس‌رفت جزئی در خواب شود. احتمالاً این مسئله به دلیل رشد سریع یا دندان درآوردن است. برخی نوزادان حتی هنگام یادگیری یک مرحله رشدی جدید، دچار اختلال در خواب می‌شوند. در این مواقع، به نوزاد خود آرامش دهید، اما همچنین به او زمان و فضای لازم را بدهید تا خودش دوباره به خواب برود.
نکاتی برای تشویق رشد سالم در 11 ماهگی
برای حمایت از رشد فرزندتان، مهم است که محیطی امن و تحریک‌کننده ایجاد کنید تا نوزاد بتواند آزادانه حرکت کند. با قرار دادن مبلمان ایمن و محکم در اطراف خانه، نوزاد خود را تشویق کنید که به‌تنهایی بایستد یا حتی چند قدم بردارد. همچنین استفاده از اسباب‌بازی‌هایی مثل بلوک‌های ساختمانی یا توپ‌های کوچک، به توسعه مهارت‌های حرکتی ظریف نوزاد کمک می‌کند.
صحبت کردن مداوم با نوزاد و خواندن کتاب‌های مناسب سن او، می‌تواند به پیشرفت مهارت‌های زبانی کمک کند. بازی‌هایی مانند دالی موشه یا تکرار نام اشیا در محیط اطراف، باعث تحریک ارتباط اجتماعی و زبان‌آموزی نوزاد می‌شود. برای مثال، می‌توانید هنگام بازی به اشیا اشاره کنید و نام آنها را به‌طور واضح بیان کنید تا نوزاد با آنها آشنا شود.
برای تقویت مهارت‌های شناختی، از بازی‌هایی که نیاز به حل مسئله دارند استفاده کنید. بازی‌های تفریحی مانند جورچین یا اسباب‌بازی‌های چیدنی، نوزاد را تشویق به تفکر می‌کنند و باعث می‌شوند که او بتواند از مهارت‌های حل مسئله بهره‌مند شود. علاوه بر این، می‌توانید فعالیت‌هایی که نیاز به تفکر و ترکیب دارند، مثل چیدن اسباب‌بازی‌ها روی هم، را امتحان کنید.
مهم است که روزانه زمانی را به بازی‌های خلاقانه و تعاملات کلامی با نوزاد اختصاص دهید تا بتوانید رشد همه‌جانبه او را تقویت کنید.
نکات مهم برای بهداشت و ایمنی نوزاد ۱۱ ماهه
در این ماه، نوزاد شما بسیار متحرک‌تر شده و توانایی بیشتری در حرکت پیدا کرده است. اگر هنوز خانه را برای نوزاد ایمن نکرده‌اید، اکنون زمان مناسبی برای این کار است. موارد زیادی وجود دارند که برای نوزاد شما خطرآفرین هستند؛ مانند سقوط، خوردن چیزی سمی، یا قرار دادن اشیا در پریز برق.
خطر بزرگ در این سن، سقوط است. این اتفاق هنگام یادگیری راه رفتن نوزادان به‌وفور رخ می‌دهد، اما سقوط از ارتفاع بیشتر خطر بزرگتری است. توصیه می‌کنیم حتما در نزدیکی پله‌ها و درگاه‌ها دروازه‌های محافظ نصب کنید و لوازم غیر ایمن مانند واکرهای نوزاد را استفاده نکنند.
همچنین باید مطمئن شوید که محیط خانه خالی از اشیائی است که خطر خفگی یا سمی بودن دارند. نوزادان ۱۱ ماهه هنوز در حال کاوش در دنیای اطرافشان هستند و هر چیزی را در دهان می‌گذارند، بنابراین باید همه چیز در خانه را بررسی کنید و مطمئن شوید که برای نوزاد ایمن است.
در این ماه، مراحل دندان در آوردن نوزاد همچنان ادامه دارد. یا اگر هنوز دندان درنیاورده، شروع به دندان درآوردن کند. در واقع، برخی نوزادان اولین دندان خود را بعد از اولین سالگرد تولد درمی‌آورند. اگر نوزاد شما در حال دندان درآوردن است، با پزشک اطفال خود در مورد چگونگی کاهش ناراحتی نوزاد مشورت کنید.
برخی متخصصان بهداشت ممکن است داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را توصیه کنند. آنها می‌توانند دوز مناسب برای نوزاد را که براساس وزن او است، به شما اعلام کنند. گزینه‌های دیگر برای تسکین درد دندان شامل ماساژ لثه‌های نوزاد با انگشتان تمیز، معرفی حلقه‌های دندانی جامد (نه حلقه‌های مایع‌دار) یا دستمال یخ‌زده یا مرطوب و تمیز است.
چه زمانی به پزشک اطفال مراجعه کنید؟
در حالی که مراحل رشد نوزاد 11 ماهه برای هر کودک ممکن است متفاوت باشد، اما برخی از نشانه‌های تأخیر در رشد ممکن است نیاز به مشورت با پزشک اطفال داشته باشند. اگر نوزاد شما به هیچ عنوان سعی نمی‌کند بایستد یا حتی با کمک هم قادر به ایستادن نیست، این می‌تواند نشانه‌ای از یک تأخیر در مهارت‌های حرکتی نوزاد باشد. همچنین، اگر نوزاد شما هنوز هیچ صدایی از خود درنمی‌آورد یا هنوز هیچ کلمه‌ای مانند "مامان" یا "بابا" نمی‌گوید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
نشانه‌های نگران کننده‌ی دیگر شامل موارد زیر هستند:
- عدم توانایی در گرفتن اشیا کوچک مانند اسباب‌بازی یا غذا
- عدم واکنش به اسم خود یا عدم درک دستورات ساده مانند "بیا اینجا"
- نداشتن تعامل اجتماعی با افراد آشنا یا عدم ابراز علاقه به محیط اطراف
- عدم نشان دادن اضطراب جدایی در مواقعی که از والدین جدا می‌شود
مهم است به خاطر داشته باشید که همه نوزادان با سرعت خودشان رشد می‌کنند و برخی تأخیرهای کوچک ممکن است طبیعی باشند. اما در صورتی که هر یک از این نشانه‌ها را مشاهده کردید، بهتر است با پزشک اطفال مشورت کنید تا از سلامت و رشد کودک خود مطمئن شوید.
از 11 ماهگی فرزندتان نهایت لذت را ببرید!
رشد نوزاد 11 ماهه شامل پیشرفت‌های فیزیکی، شناختی، زبانی و اجتماعی چشمگیری است که برای هر والدینی لذت‌بخش و هیجان‌انگیز است. از راه رفتن نوزاد گرفته تا دندان درآوردن و اوج گرفتن اضطراب جدایی، این دوران پر از پیشرفت‌های شگفت‌انگیز است که والدین باید از آن لذت ببرند. البته مهم است که به یاد داشته باشید هر کودک 11 ماهه با سرعت خود رشد می‌کند و شاید برخی نوزادان در برخی حوزه‌ها سریع‌تر از دیگران پیشرفت کنند. برای جشن گرفتن اولین سال زندگی‌تان با هم، ممکن است به فکر برنامه‌ریزی برای جشن تولد اولین سالگی باشید.
برخی والدین ترجیح می‌دهند با کاپ‌کیک و اعضای نزدیک خانواده جشن بگیرند، در حالی که دیگران جشن تولد بزرگی برگزار می‌کنند. نکته مهم این است که مطابق با زمان، انرژی و بودجه‌ای که دارید، جشن بگیرید. نوزاد شما هنوز نمی‌داند تولد چیست، بنابراین احساس نکنید که لازم است مراسم بزرگی برگزار کنید. جشن تولد کوچک شما باید به گونه‌ای باشد که خودتان میخواهید، نه آنچه احساس می‌کنید مجبور به انجام آن هستید.
