نوزاد ده ماهه؛ مراحل رشد، تغذیه، خواب و رفتارهای جدید
نوزاد ده ماهه شما در یک چشم بهم زدن، یک ساله می‌شود و نزیک به اولین تولد زندگی خود است. این ماه، پر از مراحل رشد و چالش‌های جدید برای شما و فرزندتان است. در این مرحله، کودک ده ماهه به‌تدریج از حالت نوزادی به‌سمت کودک نوپا پیش می‌رود و شروع به نشان دادن مهارت‌های مختلفی می‌کند. شناخت این تغییرات و توجه به رشد کودک می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با نیازهای فرزند خود آشنا شوید. قبل از اینکه به بررسی مراحل رشد کودک ده ماهه بپردازیم، مهم است توجه داشته باشید برخی از نوزادان به سرعت برخی از مهارت‌ها را کسب می‌کنند، در حالی که دیگران ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشند. هر کودک مسیر رشد خودش را دارد و این نکته حائز اهمیت است که بدانیم ده ماهگی نوزاد مرحله‌ای پر از تنوع و تغییر است. مهم است نگران نباشیم اگر کودکی در برخی از مهارت‌ها کمی عقب‌تر به‌نظر برسد؛ البته در ادامه در مورد علائم نگران‌کننده هم صحبت خواهیم کرد.
نوزاد ده ماهه با شما بازی می‌کند، با شما به راحتی ارتباط می‌گیرد، شما را صدا می‌کند و شخصیتش تا حدودی نمایان شده؛ می‌توانید متوجه شوید کودکتان آرام، بازیگوش و شیطان است، کنجکاو، پر سر و صدا و … است. برای مطالعه مراحل رشد ده ماهگی کودک در این مقاله همراه مجله کیکابو باشید.
مراحل رشد فیزیکی نوزاد ده ماهه
در این مرحله، بسیاری از نوزادان ده ماهه شروع به نشان دادن پیشرفت‌های چشمگیری در مهارت‌های حرکتی و فیزیکی می‌کنند. شما به وضوح متوجه تغییراتی در توانایی‌های حرکتی بزرگ و کوچک کودک خود می‌شوید؛ گویا فقط در یک شبانه روز، تغییرات بسیاری در رشد نوزاد صورت می‌گیرد. متوسط قد یک کودک ده ماهه معمولاً بین ۶۸ تا ۷۵ سانتی‌متر است، و وزن او بین ۸ تا ۱۰ کیلوگرم قرار دارد.
بسیاری از نوزادان در این سن قادر به ایستادن با کمک هستند و حتی برخی ممکن است شروع به گام برداشتن‌های کوچک کنند. این مرحله، مقدمه‌ای برای راه رفتن مستقل در ماه‌های بعدی است. به خوبی سینه‌خیز می‌روند و حتی برخی شروع به خزیدن روی زانوهای خود کرده‌اند که به آن‌ها اجازه می‌دهد بهتر و سریع‌تر حرکت کنند.
در این مرحله، نوزادان توانایی گرفتن اشیاء کوچک را با دقت بیشتری پیدا می‌کنند. آن‌ها می‌توانند با استفاده از انگشتان خود به‌راحتی اشیاء را بردارند. همچنین ممکن است شروع به اشاره به اشیاء یا افراد کند و از شما بخواهد که به آن‌ها نزدیک شوید یا چیزی به او بدهید. این تغییرات در ده ماهگی نوزاد نشان از رشد سالم و پیشرفت او دارد. حمایت شما و ایجاد فضایی امن برای کشف و تمرین این مهارت‌ها می‌تواند به نوزاد کمک کند که با اطمینان بیشتری مراحل بعدی را طی کند.
رشد توانایی های شناختی نوزاد ده ماهه
در ده ماهگی، کودک قادر به درک و حل مسائل ساده است و به طرز قابل توجهی می‌تواند محیط اطراف خود را کاوش کند. نوزاد ده ماهه با استفاده از اسباب‌بازی‌ها و اشیاء مختلف به بررسی مفهوم علت و معلول می‌پردازد؛ به‌عنوان مثال، ممکن است با فشار دادن یک دکمه متوجه شود که یک صدای خاص ایجاد می‌شود یا با چیدن چند بلوک، مهارت‌های حل مسئله را تمرین کند.
در زمینه رشد زبان، فرزندتان شروع به استفاده از صداهای جدید با آهنگ و لحن می‌کند که شبیه به الگوهای گفتاری است. آن‌ها ممکن است اولین کلمات خود مانند "مامان" یا "بابا" را بیان کنند و کلمات ساده‌ای را که مرتباً می‌شنوند، تشخیص دهند. همچنین در این سن، حافظه کودک به‌طرز چشمگیری تقویت می‌شود و او می‌تواند افراد و اشیای آشنا را حتی وقتی که مدتی نبوده‌اند، به یاد بیاورد.
این توانایی‌های شناختی نوظهور، نشانه‌های مهمی از رشد ذهنی کودک ده ماهه هستند و تعامل بیشتر و معرفی اسباب بازی‌های مناسب، به رشد این توانایی‌ها کمک می‌کند.
مراحل رشد اجتماعی و عاطفی
در ده ماهگی، رشد اجتماعی و عاطفی کودکتان به وضوح قابل مشاهده است. در این سن، نوزاد به مرور احساسات خود را بهتر می‌شناسد و واکنش‌های عاطفی پیچیده‌تری نسبت به افراد و موقعیت‌های مختلف نشان می‌دهد. یکی از تغییرات مهم در ده ماهگی نوزاد، بروز اضطراب از غریبه‌هاست؛ کودک به افرادی که برای او ناآشنا هستند، با احتیاط بیشتری برخورد می‌کند و تمایل دارد که بیشتر وقت خود را با والدین یا مراقبان نزدیک خود بگذراند. این رفتار، نشانه‌ای از افزایش آگاهی او نسبت به محیط پیرامونش است.
اضطراب جدایی نیز در کودک ده ماهه بیشتر نمایان می‌شود. او ممکن است بیشتر به شما چسبیده باشد و در مواقع استرس یا نگرانی، به‌دنبال نزدیکی جسمی و عاطفی با شما بگردد. همچنین در این مرحله از رشد، کودک شروع به تقلید از رفتارهای بزرگسالان و کودکان دیگر می‌کند. این تقلید، به‌ویژه در هنگام بازی‌های ساده مانند دست زدن، غذا خوردن یا حرکت دادن اشیاء پررنگ‌تر است.
بازی موازی نیز در ده ماهگی نوزاد دیده می‌شود؛ فرزندتان ممکن است کنار کودکان دیگر بازی کند، بدون اینکه مستقیماً با آن‌ها تعامل داشته باشد. این بازی‌ها به مرور به تعاملات اجتماعی پیچیده‌تر تبدیل می‌شود که بخشی از رشد اجتماعی و عاطفی طبیعی کودک است.
مراحل رشد حسی و کاوشگری
در این سن، کاوش محیط اطراف برای او بسیار هیجان‌انگیز است. فرزندتان با خزیدن و حرکت در اطراف، به کشف دنیای خود از طریق لمس کردن، شنیدن و دیدن می‌پردازد. این کاوش‌ها به او کمک می‌کند تا بافت‌ها، صداها و اشکال مختلف را درک کند که به رشد او کمک می‌کنند.
یکی از مفاهیم مهمی که در این مرحله کودک به آن دست می‌یابد، ماندگاری شیء است. نوزاد ده ماهه کم‌کم متوجه می‌شود که وقتی یک شیء از دید او خارج می‌شود، لزوماً به معنای ناپدید شدن آن نیست. او ممکن است به دنبال اشیایی که پنهان شده‌اند، بگردد و سعی کند آن‌ها را پیدا کند. این کاوشگری و رشد حسی باعث می‌شود که کودک ده ماهه با اعتماد به نفس بیشتری به محیط خود نگاه کند و به کاوش بپردازد.
مراحل رشد ارتباطی و زبانی
کودک ده ماهه از زبان اشاره و حرکات برای برقراری ارتباط استفاده می‌کند؛ برای مثال ممکن است با اشاره کردن به اشیاء یا افراد، توجه شما را به چیزی جلب کند. همچنین حرکات ساده‌ای مثل دست زدن و تکان دادن دست را نیز ممکن است از او ببینید.
در این سن، کودک شروع به درک دستورات ساده‌ای مانند "نه" یا "بیا اینجا" می‌کند و می‌تواند به طور فزاینده‌ای به این دستورات پاسخ دهد. از نظر زبان بیانی، او ممکن است صداها و واژه‌های ساده‌ای مانند "مامان" یا "بابا" را تکرار کند و با تقلید از الگوهای گفتاری اطرافیان، به بیان احساسات و نیازهای خود بپردازد. این روند، بخشی از آمادگی او برای تکلم کامل‌تر در ماه‌های آینده است.
تغییرات خواب ده ماهگی کودک
در ده ماهگی نوزاد نیاز به خواب همچنان مهم است، اما الگوهای خواب ممکن است دستخوش تغییراتی شوند. کودک ده ماهه به طور معمول حدود ۱۴ تا ۱۵ ساعت در روز می‌خوابد که شامل یک یا دو نوبت چرت در روز و خواب شبانه است. با این حال، برخی از نوزادان ممکن است در این مرحله با چالش‌های خواب مواجه شوند؛ چیزی که به آن "عقب‌گرد خواب"می‌گویند.
عقب گرد خواب که ممکن است از نه ماهگی نوزاد شروع شده باشد، به دلیل تحولات جدید رشد است که منجر به هیجان یا اضطراب او می‌شود. ایجاد یک روتین خواب منظم مانند کتاب خواندن یا آواز، می‌تواند به تنظیم بهتر خواب کمک کند. تغییرات خواب کودک ده ماهه معمول است و بخشی از روند طبیعی رشد اوست. ایجاد محیطی آرام و پیش‌بینی‌پذیر برای خواب می‌تواند به نوزاد کمک کند تا با این تغییرات بهتر کنار بیاید و به خواب راحت‌تری برسد.
تغییرات تغذیه در ده ماهگی نوزاد
خبر خوب این است که مهارت‌های تغذیه کودکتان در این سن به سرعت پیشرفت می‌کند. کودک ده ماهه قادر به استفاده از انگشتان خود برای خوردن مواد غذایی است و ممکن است بتواند خود بطری یا لیوان نی‌دار را نگه دارد. این خودکفایی در تغذیه به او احساس استقلال بیشتری می‌دهد و یکی از نشانه‌های مهم رشد فیزیکی و حرکتی او است.
در این مرحله، نوزادان معمولاً از غذاهای نرم و تکه‌تکه شده استقبال می‌کنند. معرفی غذاهای با بافت‌های متنوع، مانند میوه‌ها و سبزیجات پخته‌شده یا قطعات کوچک گوشت نرم، به کودک کمک می‌کند تا بافت‌ها و طعم‌های جدید را بشناسد. توجه به علایق و عدم علایق کودک ده ماهه در غذا خوردن نیز بسیار مهم است؛ در این سن، نوزادان ممکن است ترجیحات غذایی خود را به وضوح نشان دهند.
علائم هشداردهنده رشد ده ماهگی؛ چه زمانی نگران شویم؟
در حالی که هر کودک با سرعت خاص خود رشد می‌کند، برخی نشانه‌ها ممکن است نشان‌دهنده نیاز به مشاوره با پزشک باشند. اگر کودک ده ماهه هنوز قادر به خزیدن نیست یا تلاش نمی‌کند که بایستد، این می‌تواند نشانه‌ای از تأخیر در رشد حرکتی باشد.
همچنین اگر نوزاد ده ماهه به صداهای آشنا یا نام خود واکنش نشان ندهد، یا توانایی برقراری ارتباط از طریق تولید صداهای ساده را نداشته باشد، یک نشانه هشداردهنده است. همچنین، عدم علاقه به تعامل با افراد نزدیک یا اشیاء محیطی نیز می‌تواند نگرانی‌هایی در مورد رشد اجتماعی و عاطفی او ایجاد کند.
چگونه از رشد کودکمان حمایت کنیم؟
شما به عنوان والدین نقش بسیار مهمی در حمایت از رشد و توسعه کودک ده ماهه خود دارید. ایجاد فضایی امن و مناسب برای کاوش نوزاد ضروری است. شما می‌توانید با ایجاد محیط‌هایی که به نوزاد اجازه می‌دهد به‌صورت مستقل حرکت کند و اشیاء مختلف را لمس و تجربه کند، به تقویت حس کنجکاوی و مهارت‌های حرکتی او کمک کنید.
نوزاد ده ماهه نیاز به تحریک زبانی و اجتماعی دارد. خواندن کتاب‌های ساده، صحبت کردن با او، معرفی واژه‌های جدید، بازی‌های تعاملی نیازمند حل مسئله یا حرکت بدنی از بهترین فعالیت‌ها برای تقویت مهارت‌های شناختی و فیزیکی نوزاد است.
نوزاد در این سن به محبت و نزدیکی والدین نیاز دارد و تقویت احساس امنیت او می‌تواند به رشد اجتماعی و عاطفی بهتر منجر شود. با تشویق کودک به بازی و تعامل با دیگران، می‌توانید مهارت‌های اجتماعی او را تقویت کنید.
۱۰ ماهگی؛ فقط دو قدم تا یک سالگی کودک!
ده ماهگی نوزاد مرحله‌ای هیجان‌انگیز و پر از تغییرات است. در این سن، کودک شما شروع به کسب مهارت‌های حرکتی، شناختی، اجتماعی و زبانی جدیدی می‌کند که نشان‌دهنده پیشرفت و رشد اوست. با این حال، باید به‌خاطر داشته باشید که هر کودک ده ماهه با سرعت خاص خود رشد می‌کند و ممکن است در برخی از مهارت‌ها زودتر یا دیرتر از دیگران پیشرفت کند.
توجه به نقاط عطف رشد، مشاوره با پزشک در صورت بروز علائم هشداردهنده، و فراهم کردن محیطی غنی و حمایتی می‌تواند به کودک شما کمک کند تا این مرحله را به بهترین شکل بگذراند. هر لحظه از ده ماهگی کودک شما فرصتی برای تجربه و یادگیری جدید است؛ از آن لذت ببرید و با آرامش از این مرحله حیاتی حمایت کنید.
