نوزاد یک ماهه؛ تمام آن‌چه باید در مورد مراحل رشد نوزاد یک ماهه بدانید
باور کردن اینکه یک ماه کامل گذشته باشد سخت است! نوزاد یک ماهه شما هنوز بسیار کوچک است و بیشتر وقت خود را به خوردن و خوابیدن می‌گذراند. اما در چهار هفتگی، نوزاد شما بیشتر به محیط اطراف خود آگاه است، قوی‌تر می‌شود و (امیدواریم) شروع به یادگیری تفاوت بین روز و شب کرده‌باشد. احتمالاً تا کنون ریتم خود را پیدا کرده‌اید، اما اگر این مرحله را چالش‌برانگیز می‌دانید، تنها نیستید. نوزادان یک ماهه هنوز شب‌ها نمی‌خوابند، اغلب نیاز به تغذیه بسیار مکرر دارند و بسیاری از آن‌ها شب‌های ناآرامی دارند یا حتی علائم کولیک را نشان می‌دهند. اما بسیاری از آن‌ها با شروع تعاملشان با شما، جبران می‌شود.
بیایید نگاهی به مراحل رشد نوزاد در یک ماهگی بیاندازیم و در مورد تمام چیزهایی صحبت کنیم که لازم است در مورد خواب، تغذیه، مراقبت از نوزاد و ایمنی نوزاد یک ماهه بدانید.
در این سن:
مراحل رشد: نوزاد برای درک محیط اطراف خود آگاه‌تر می‌شود و ممکن است وقتی صدای شما را می‌شنود، به سمت شما برگردد.
ساعات خواب: نوزادتان بیشتر روز را در خواب می‌گذراند و شب‌ها مکرراً بیدار می‌شود.
نحوه تغذیه: نوزادان در این سن الگوهای غذایی متفاوتی دارند؛ اما با توجه به میزان افزایش وزن آن‌ها، می‌توانید متوجه شوید که نوزادتان به اندازه کافی تغذیه می‌شود.
مراحل رشد نوزاد یک ماهه شامل چیست؟
دکتر جینا پوزنر، پزشک کودکان در مرکز پزشکی مموریال کالیفرنیا، می‌گوید:« در چهار هفتگی، نوزاد شما در حال برقراری ارتباط بیشتر است. آن‌ها شروع به نگاه کردن به اطراف و پاسخ دادن به صدا می‌کنند.»
نوزادتان وقتی صدای شما را می‌شنود، سرش را به سمت شما می‌چرخاند. نوزادتان هنوز فقط چند سانتی‌متر جلوی خود را به خوبی می‌بیند، اما وقتی چهره پدر و مادر را می‌بیند هیجان‌زده می‌شود. نوزادان در یک ماهگی بیشتر از همه، به افراد خانوادشان علاقه‌مند هستند.
متأسفانه، ممکن است نوزاد یک ماهه شما بسیار ناآرام باشد و علائم کولیک یا گریه غیرقابل تسلی نشان دهد. کولیک معمولاً در ۴ تا ۶ هفتگی به اوج خود می‌رسد، بنابراین ممکن است شما در میانه این مرحله باشید. کولیک در نهایت عبور می‌کند و حدود ۶ هفته کاهش می‌یابد و تا ۱۲ هفتگی برطرف می‌شود. هنگام مواجه با هرگونه نگرانی به پزشک کودکتان مراجعه کنید.
بسیاری از نوزادان هنوز بیشتر وقت خود را در خواب می‌گذرانند و کار دیگری انجام نمی‌دهند. دکتر کریستینا جانز، پزشک کودکان و مشاور ارشد پزشکی در PM Pediatrics، والدین را تشویق می‌کند که نگران نباشند:« در چهار هفتگی، بسیاری از والدین تعجب می‌کنند که چه زمانی نوزادشان بیدار می‌شود و شخصیت خود را نشان می‌دهد. در اولین ماه زندگی، نوزادان بیشتر می‌خوابند و می‌خورند و پوشک‌های کثیف تولید می‌کنند، بنابراین گاهی اوقات ممکن است احساس شود که پیوند عاطفی زیادی بین شما وجود ندارد.»
همه نوزادان متفاوت هستند و با سرعت خود رشد می‌کنند. با این حال، ۴ هفتگی زمانی است که نوزادتان باید حدود دو و نیم سانتی‌متر در طول ماه رشد کند و حدود نیم تا یک کیلوگرم در ماه وزن بگیرد.
مراحل رشد جسمی نوزاد یک ماهه
همزمان با رشد نوزادتان، عضلات او قوی‌تر می‌شود. اگر نوزادتان را روی شکم خود قرار دهید، ممکن است متوجه شوید که او راحت‌تر می‌تواند سر خود را بلند کند و حتی سرش را از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهد. نوزاد می‌تواند سر خود را پایدارتر نگه دارد، هرچند که هنوز باید از سر او حمایت کنید.
در یک ماهگی، نوزاد حرکات عمدی‌تری از خود نشان می‌دهد. به عنوان مثال، نوزادتان دست‌هایش را به طور عمدی‌تر به سمت دهانش می‌برد.
در این سن، بسیاری از والدین نگران هستند که نوزادشان به برخی از مراحل رشد نرسیده باشد. ممکن است هنوز زود باشد که بگوییم نوزادتان از رشد عقب است. آن‌ها فقط چند هفته سن دارند! اما آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند که اگر نشانه‌های نگران‌کننده‌ای از تأخیرهای رشدی مشاهده کردید، با پزشک کودکتان مشورت کنید.
نکته: اگر نوزادتان به خوبی مک نمی‌زند، اشیای نزدیک را دنبال نمی‌کند، در برابر نور روشن چشمک نمی‌زند یا به صداها پاسخ نمی‌دهد، همچنان بی‌حال به نظر می‌رسد، از زمان تولد قوت نگرفته یا به نظر نمی‌رسد که دست‌ها و پاهایش را زیاد حرکت دهد، با پزشک تماس بگیرید.
رفتارهای جدید یک ماهگی نوزاد
برخی دیگر از مراحلی که ممکن است تا زمانی که نوزادتان به چهار هفتگی برسد مشاهده کنید عبارتند از:
- شروع به دیدن چهره شما می‌کند.
- ممکن است دست‌هایش را به صورت مشت‌های محکم نگه دارد.
- وقتی شما صحبت می‌کنید یا شروع به آواز خواندن می‌کنید، هیجان‌زده می‌شود.
- شروع به صاف نگه‌داشتن پاهایش می‌کند، به جای اینکه آن‌ها را خم نگه دارد.
- همچنان بسیاری از رفتارهای یک هفتگی مانند جستجو، شروع و چنگ زدن را دارد.
حواس پنجگانه نوزاد یک ماهه
نوزادان یک ماهه در هنگام بیداری، تمام مناظر، بوها، صداها و احساسات دنیای اطرافشان را جذب و ضبط می‌کنند. هرچند که متوجه مفهوم این اطلاعات نمی‌شوند اما هنوز هم می‌توانند از چهره‌ها، صداها و احساسات آشنای زندگی روزمره آرامش بگیرند. حواس پنجگانه نوزاد یک ماهه شما در حال توسعه است و در ادامه بررسی می‌کنیم هر کدام از این حواس، چقدر تکامل یافته‌اند.
حواس بینایی
نوزادان در این سن روی اشکال نزدیک تمرکز می‌کنند و اشیا دور را تار می‌بینند. با رشد نوزادان، بینایی بهبود می‌یابد. تا پایان ۳ ماهگی، آن‌ها می‌توانند یک شیء در حال حرکت را دنبال کنند، به اشکال و الگوها بیشتر علاقه‌مند شوند و چهره‌های آشنا را حتی از فاصله دور تشخیص دهند. در یک ماهگی، چهره‌های انسانی یکی از چیزهای مورد علاقه آن‌ها برای تماشا است؛ به خصوص چهره خودشان یا یکی از والدین. بینایی رنگی نوزاد شما نیز در حال توسعه است، بنابراین آویزهای دیواری یا اسباب‌بازی‌های رنگارنگ به توسعه توانایی تمایز رنگ نوزاد شما کمک می‌کنند. رنگ‌های ملایم و پاستلی، اگرچه نوزاد یک ماهه رنگ آن را کاملا متوجه نمی‌شود، چیزی است که هنگام خرید اسباب‌بازی و کتاب برای سیسمونی باید به خاطر داشته باشید.
حواس شنیداری
نوزاد شما از زمان حضور در رحم صدای ضربان قلب مادر، صداهای گوارشی او و حتی صدای خودش و صدای دیگر اعضای خانواده را می‌شنیده و وقتی متولد می‌شود، صداهای دنیای بیرون بلند و واضح به گوش می‌رسند. به همین دلیل ممکن است از صداهایی که به نظر شما بلند نیست هم بترسد یا با صدای سشوار یا جاروبرقی آرام شود؛ زیرا او را به یاد صداهای داخل رحم و آرامش آن خواهد انداخت. نوزاد شما عاشق شنیدن صدای شماست، پس صحبت کنید، غان و غون کنید، آواز بخوانید و با نوزاد خود زمزمه کنید. از «صحبت» خود نوزاد برای داشتن «گفت‌وگو» استفاده کنید. اگر صدایی از نوزاد خود شنیدید، آن را تکرار کنید و منتظر شوید تا دوباره صدایی از او بشنوید.
علاوه بر صداها، نوزاد شما احتمالاً از گوش دادن به موسیقی لذت خواهد برد و ممکن است به صداهای روزمره زندگی نیز مجذوب شود. نوزاد را در نزدیکی خود نگه دارید. زمانی که در حال جابجا کردن قابلمه‌ها برای تهیه شام هستید، بگذارید او در گهواره نوزاد در نزدیکی صدای خنده و بازی خواهر و برادرهای بزرگتر بنشیند. جغجغه و اسباب‌بازی‌های موزیکال روش‌های خوبی برای تحریک شنوایی نوزاد شما هستند.
حواس چشایی
نوزاد یک ماهه می‌تواند مزه‌ها و بوها را تشخیص دهد و طعم‌های شیرین را بر طعم‌های تلخ ترجیح خواهد داد. به عنوان مثال، نوزاد ترجیح می‌دهد از بطری آب شیرین‌شده بمکد، اما اگر چیزی تلخ یا ترش به او داده شود، روی خود را برمی‌گرداند یا گریه می‌کند. به همین ترتیب، نوزادان به سمت بوهایی که دوست دارند می‌چرخند و از بوهای بد دوری می‌کنند.
حواس لامسه
طولی نمی‌کشد که نوزاد شما دست دراز کرده و به همه‌چیز دست می‌زند. اما اکنون، به شما وابسته است تا حس لمس را فراهم کنید. نوزادان زمانی که در آغوش گرفته می‌شوند، بغل می‌شوند و بوسیده می‌شوند، می‌فهمند که دوست‌داشتنی و مورد مراقبت هستند. بافت‌ها و دماهای مختلف را معرفی کنید: نرمی یک پر، سختی یک بلوک چوبی، احساس خنکی یک پنجره در زمستان. وقتی نوزادان دنیای اطراف خود را لمس می‌کنند، درباره زندگی یاد می‌گیرند.
تغذیه نوزاد یک ماهه چگونه است؟
در یک ماهگی، نوزادتان باید به خوبی از وزن تولد خود عبور کرده و شروع به افزایش وزن پیوسته کرده باشد. همانطور که به الگوهای تغذیه اشاره می‌کنیم، در ذهن داشته باشید همه نوزادان متفاوت هستند و شما نیازی به شمارش تعداد تغذیه‌ها یا ثبت هر وعده غذایی مانند روزهای ابتدایی ندارید. تعداد دفعات شیر خوردن در این سن بسیار متغیر است و مهم‌ترین معیار، افزایش وزن است.
دکتر پوزنر پیشنهاد می‌کند که والدین بر اساس نشانه‌های نوزادشان به تغذیه ادامه دهند. دکتر پوزنر می‌گوید:« من طرفدار سرسخت تغذیه به هنگام تقاضا هستم. در این مرحله، بیشتر نوزادان خوب می‌دانند که چه زمانی سیر هستند و چه زمانی گرسنه.»
بیشتر نوزادان شیرخوار هنوز حدود هشت تا دوازده بار در طول روز تغذیه می‌کنند. اگر نوزادتان را با شیر خشک تغذیه می‌کنید، دکتر پوزنر توصیه می‌کند که با ۲ اونس در هر وعده شروع کرده و سپس اگر نوزادتان به نظر می‌رسد که بیشتر می‌خواهد، مقدار را به تدریج افزایش دهید.
دکتر جانز می‌گوید که یکی از نگرانی‌های اصلی که او در مورد تغذیه نوزاد در یک ماهگی می‌بیند، مربوط به تعداد دفعات مدفوع است. به عنوان یک نوزاد تازه متولد شده که به طور مکرر مدفوع کرده، طبیعی است که حالا این روند کند شود. والدین اغلب درباره الگوهای گوارشی سوال می‌کنند و این الگوها در این سن می‌توانند بسیار متغیر باشند، از سه بار در روز تا سه بار در هفته و همه این‌ها طبیعی است.
مسئله دیگر که بسیاری از والدین در یک ماهگی با آن روبرو هستند، بالا آوردن شیر است. خوشبختانه، بالاآوردن شیر بیشتر یک مسئله مربوط به پاکیزگی است پس دستمال‌ها و پیشبندهای آروغ‌گیر زیادی تهیه کنید. تا زمانی که نوزاد به خوبی وزن می‌گیرد و درد ندارد، این موضوع طبیعی است.
اما اگر نوزادتان به نظر می‌رسد که ناراحت است، به طور مکرر شیر برمی‌گرداند یا بعد از تغذیه به نظر می‌رسد که درد دارد و کمرش را قوس می‌دهد، ممکن است نوزادتان به رفلاکس اسیدی نوزادی مبتلا باشد که باید با پزشک او صحبت کنید. پزشک ممکن است پیشنهاداتی مانند اطمینان از آروغ گرفتن نوزاد، ارائه وعده‌های غذایی کوچکتر و بیشتر به جای وعده‌های بزرگتر و نگه داشتن نوزاد به صورت عمودی بعد از تغذیه را ارائه دهد. در برخی موارد نیز ممکن است دارویی که اسید معده را خنثی می‌کند، توصیه کند.
خواب نوزاد یک ماهه چگونه است؟
خواب هنوز یکی از سرگرمی‌های مورد علاقه نوزادتان در این سن است. شما می‌توانید انتظار داشته باشید که نوزاد یک ماهه شما کمی بیش از ۱۵ ساعت در روز بخوابد. این مقدار به طور مساوی بین شب و روز تقسیم می‌شود، هرچند که نوزادتان ممکن است به سمت خوابیدن بیشتر در شب حرکت کند. بیشتر نوزادان در این سن مجموعاً حدود هشت تا نه ساعت در شب و حدود هفت ساعت در روز می‌خوابند.
خواب شبانه نوزادتان احتمالاً هنوز با بیدار شدن‌های مکرر، معمولاً به دلیل گرسنگی، شکسته می‌شود. این موضوع شایع است، اما طبیعی است که احساس ناامیدی کنید.
بزرگترین سوال والدین درباره خواب در این سن این است که چه زمانی نوزادشان تمام شب را خواهد خوابید. آن‌ها زیاد می‌خوابند، اما نه به صورت یکسره، بنابراین انتظار اینکه در این سن تمام شب را بخوابند یک رویا است، نه واقعیت. اما صبر کنید. نوزادتان به زودی به این مرحله نیز خواهد رسید.
چهار هفته هنوز زمانی است که باید بیشتر به خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) توجه کنید. AAP توصیه می‌کند که نوزادتان را در اتاق خود، اما نه در تخت خودتان، نگه دارید. شما باید نوزادتان را به پشت و روی یک تشک محکم بدون پتو، بالشت، اسباب‌بازی یا محافظ تخت بخوابانید.
از یک ماهگی نوزاد چه انتظاری داشته باشیم؟
در یک ماهگی، در حالی که نوزادتان هنوز برنامه مشخصی ندارد، احتمالاً شروع به ایجاد یک روال روزانه کرده‌اید. ممکن است حتی بتوانید پیش‌بینی کنید که نوزادتان چه زمانی به چرت نیاز دارد و چه زمانی بیشتر هوشیار است. همچنین زمان خوابیدن روی شکم (تامی تایم) لذت‌بخش‌تر خواهد شد. AAP توصیه می‌کند که چند دقیقه در هر نوبت، چندین بار در روز تامی تایم را انجام دهید. در این سن، می‌توانید آن را به بخشی از روال روزانه خود تبدیل کنید.
نوزادتان ممکن است در این سن از تاب برقی نوزاد در زمان‌های بیداری و هوشیاری بیشتر لذت ببرد؛ به ویژه اگر تاب نوزاد دارای چراغ‌های روشن و موسیقی آرامش‌بخش باشد.
نکات سلامت و ایمنی نوزاد یک ماهه
در چهار هفتگی، نوزادتان یک ویزیت دیگر با پزشک کودکان خود خواهد داشت. احتمالاً سوالات زیادی درباره رشد و تکامل نوزادتان دارید. پزشک کودکتان از شما سوالاتی درباره کارهایی که نوزادتان انجام می‌دهد خواهد پرسید و شما نیز می‌توانید با تمام سوالات باقی‌مانده‌تان آماده باشید. از بیان هر گونه نگرانی که دارید، کوچک یا بزرگ، نترسید.
نوزادان در این سن باید از صندلی ماشین کودک استفاده کنند و همچنان باید رو به عقب باشند. پزشک شما احتمالاً تأکید خواهد کرد که نوزادتان باید در هنگام سفر در ماشین در صندلی ماشین بماند و نباید برای خوابیدن خارج از ماشین یا هنگام شیرخوردن استفاده شوند.
موضوع خواب ایمن نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. پزشک کودکتان اهمیت خواب ایمن را تأکید خواهد کرد و یادآوری می‌کند که همیشه نوزادتان را به پشت در گهواره یا تخت خواب بگذارید.
مبانی مراقبت از نوزاد یک ماهه
مراقبت از نوزادتان هنوز بسیار بر حول و حوش تعویض پوشک متمرکز است! انتظار داشته باشید که ممکن است شش پوشک در روز یا حتی بیشتر تعویض کنید.التهاب یا سوختگی پوست در معرض پوشک شایع است؛ به‌ویژه برای نوزادانی که به دفعات بالا ادرار و مدفوع می‌کنند.
AAP توصیه می‌کند که پوشک نوزادتان را مرتباً تعویض کنید. از پوشک با جذب بالا استفاده کنید. پوست ناحیه پوشک را به‌خوبی تمیز و از کرم محافظ مخصوص استفاده کنید.
همزمان با عادت کردن به نقش پدر و مادر، مشاوره‌های زیادی از فامیل دریافت خواهید کرد. مهم است به خاطر داشته باشید که شما والدین هستید و در نهایت شمایید که تصمیم می‌گیرید چگونه از نوزادتان مراقبت کنید.
در درجه اول، از دستورالعمل‌های ایمنی پزشک کودکتان پیروی کنید، به‌ویژه مواردی که به خواب ایمن، تغذیه، ایمنی صندلی ماشین و مراقبت‌های بهداشتی اولیه مربوط می‌شود. اما سوالاتی مانند نحوه تغذیه نوزاد، چند بار باید نوزاد را وقتی ناآرام یا گریه می‌کند بلند کنید و آیا زمان مناسبی برای بازگشت به کار است، واقعاً به شما بستگی دارد!
تا زمانی که نوزادتان تغذیه و مراقبت می‌شود، مهم نیست که این کارها چگونه انجام می‌شوند.
وسایلی که این ماه نیاز خواهید داشت
چه قبلاً این وسایل را خریداری کرده باشید و چه به‌عنوان هدیه چشم روشنی آن‌ها را از دوست و خانواده هدیه گرفته باشید، آن‌ها را دم دست بگذارید چون در این ماه به کارتان می‌آیند:
- ساک لوازم کودک: احتمالاً این ماه بیشتر به بیرون از خانه می‌روید و یک ساک لوازم نوزاد به شما کمک می‌کند تا همه وسایل مورد نیاز کودک مانند پوشک، دستمال مرطوب و یک دست لباس اضافی را مرتب و آماده داشته باشید.
- وان حمام کودک: اکنون که بند ناف کودک شما افتاده، زمان استفاده از وان حمام کودک فرا رسیده است.
- شامپو و شوینده مخصوص کودک: یک شامپو یا شوینده چندمنظوره که برای پوست حساس طراحی شده است، انتخاب مناسبی خواهد بود.
- پوشک، دستمال مرطوب و کرم سوختگی: در ماه‌های آینده نیز مصرف پوشک بالاست، بنابراین بهتر است از قبل وسایل مورد نیاز را تهیه و ذخیره کنید.
- دستگاه تولید صدا: اگر کودک شما مدت‌زمانی طول می‌کشد تا به خواب برود، می‌توانید از صدای سفید (white noise) یا موسیقی بسیار آرام برای کمک به خواب او استفاده کنید.
- دستگاه رطوبت‌ساز: اگر هوای خانه خشک است یا اگر کودک سرما خورده است، ممکن است پزشک استفاده از یک رطوبت‌ساز با بخار سرد را برای اتاق خواب کودک توصیه کند.
- چراغ خواب: داشتن یک چراغ خواب برای تغذیه‌های شبانه و چک کردن کودک مفید است. با چراغ خواب دیگر نیازی به روشن کردن نور شدید و لامپ اصلی اتاق نیست.
- دماسنج کودک: نوزاد شما ممکن است تب‌های خفیفی را تجربه کند؛ بنابراین به یک دماسنج مخصوص نوزاد و یک جعبه کمک‌های اولیه به‌روز نیاز دارید.
نکات کلیدی که یک ماهگی نوزاد را راحت‌تر می‌کند
اگرچه بسیاری از والدین در یک ماهگی احساس می‌کنند که اوضاع را بهتر درک می‌کنند اما اگر هنوز احساس می‌کنید که نمی‌دانید چه می‌کنید، این کاملاً طبیعی است! شما و نوزادتان هنوز در حال شناختن یکدیگر هستید و شما هنوز در حال یافتن جایگاه خود به عنوان والدین عضو جدید خانواده‌اید. این سن همچنین اوج کولیک است که می‌تواند خسته‌کننده و گیج‌کننده باشد.
نیاز به کمک بیشتر در خانه خواهید داشت و مطمئناً سزاوار چند چرت اضافی هستید. کمی هوای تازه بگیرید و همیشه اگر سوالی درباره رفتار، نیازهای مراقبتی یا سلامت کلی نوزادتان دارید، با پزشک کودکتان تماس بگیرید. همچنین شاید برای خرید سیسمونی، لوازم کودک جدیدی در نظر دارید و می‌توانید از محصولات کیکابو دیدن کنید.
